Nowe przepisy dotyczące kontroli trzeźwości pracownika właśnie zostały uchwalone. Nowelizacja Kodeksu pracy zwraca szczególną uwagę, których zasad muszą przestrzegać pracodawcy, aby przeprowadzać badania trzeźwości u swoich pracowników. Najważniejsze jest jednak dbanie o dobra osobiste pracowników.
Spis treści
Badanie trzeźwości pracowników a Kodeks Pracy
Celem sprawdzenia trzeźwości pracownika jest zapewnienie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony interesów pracodawcy. W niektórych sytuacjach, na przykład w branży transportowej badanie alkomatu jest wymagane przepisami prawnymi. W każdym jednak przypadku badanie powinno być przeprowadzane w sposób zgodny z prawem, w tym z zachowaniem prywatności i godności pracownika. Pracodawca powinien wyjaśnić swoim pracownikom, w jakich sytuacjach i dlaczego będą przeprowadzane takie badania.
W jakich sytuacjach pracodawca może przeprowadzać kontrole trzeźwości?
Nietrzeźwość w pracy oznacza, że pracownik jest pod wpływem znacznej dawki alkoholu, wynoszącej od 0,5 ‰ w wydychanym powietrzu. Jest to szczególnie niebezpieczne oraz wpływa na jakość i efektywność pracy. Pracodawcy mogą przeprowadzać badania alkomatami, aby sprawdzić, czy ich pracownicy są trzeźwi w czasie pracy. Pracownicy powinni być bowiem świadomi swoich obowiązków i odpowiedzialności w zakresie trzeźwości w pracy i powinni stosować się do wymagań pracodawcy. Pracodawca może wykonać badanie trzeźwości, aby zapewnić ochronę życia i zdrowia pracowników lub innych osób. Wynika to jasno z przepisów Kodeksu pracy.
Kolejnym argumentem przemawiającym za testami jest zapewnienie ochrony mienia. Aby jednak pracodawca mógł przeprowadzać badania alkomatem, ma on obowiązek stworzenia zasad, które jasno będą mówić, w jaki sposób przeprowadzane będą kontrole. Oprócz tych danych powinno się tam zawrzeć informacje takie jak częstotliwość oraz czas badania, uradzenie, którym będzie wykonywane badanie, a także wyszczególnienie tych pracowników, których obowiązuje ten regulamin. Zbiór zasad powinien być umieszczony w regulaminie pracy bądź w układzie pracy. W przypadku kiedy w zakładzie pracy nie obowiązują takie dokumenty, pracodawca ma wówczas obowiązek informowania o chęci przeprowadzenia kontroli nie później niż 2 tygodnie przed zaplanowanym badaniem.
Dobra osobiste pracowników nie mogą zostać naruszone
Kodeks pracy jasno zwraca uwagę, że przy badaniu trzeźwości pracowników, nie mogą zostać naruszone ich dobra osobiste oraz godność. Musi zostać uszanowana także intymność pracownika. Pracodawca może przeprowadzać testy kontroli trzeźwości pracowników, zatrudnionych zarówno na umówię o pracę, umówię zlecenie lub innej cywilnoprawnej,
Możliwość wykonania badania dotyczy także osób, które pracują w trybie pracy zdalnej. Pracodawca ma wówczas możliwość sprawdzenia trzeźwości swojego pracownika. W tym przypadku, musi również minimum 2 tygodniowym wyprzedzeniem powiadomić o tym pracownika. Forma takiej informacji, może mieć również charakter zmianki w regulaminie.
Stan pracownika uniemożliwia przeprowadzenie badania trzeźwości
Jeżeli stan pracownika uniemożliwia przeprowadzenie badania trzeźwości alkomatem, wówczas wzywa się organ porządku publicznego w celu wykonania kontroli laboratoryjnej. To samo dzieje się w sytuacji, kiedy pracownik wyraźnie odmawia badania alkomatem i nie został dopuszczony do pełnienia obowiązków związanych z pracą ze względu na podejrzenie spożywania alkoholu. Ważne jest, aby alkomat był sprawny i regularnie kalibrowany. Aby urządzenie mogło zostać wykorzystywane jako dowód w sprawach sądowych, niezbędne jest także wzorcowanie.
Dyscyplinarne zwolnienie z pracy jako konsekwencja spożywania alkoholu w pracy
Jeżeli pracownik stawi się do pracy pod wpływem alkoholu, grozi mu dyscyplinarne zwolnienie z pracy. Ponadto zostanie wskazana jego wyłączna wina i nie będzie mu przysługiwał okres wypowiedzenia, zasiłek dla bezrobotnych oraz dni wolne, które mógłby wykorzystać na szukanie nowej pracy. Oprócz zwolnienia z pracy istnieje wachlarz możliwości do ukarania pijanego pracownika. Upomnienie pisemne bądź ustne lub nagana to najłagodniejszy scenariusz ukarania osoby nietrzeźwej. Kodeks pracy zakłada także możliwość nałożenia kary finansowej na pracownika. Decyzja o tym, jakie konsekwencje dotkną osobę spożywającą alkohol w pracy lub stawiającą się pod jego wpływem w zakładzie pracy należy jednak wyłącznie od pracodawcy. Wszystkie przepisy zawarte w Kodeksie pracy dążą do zapewnienia bezpieczeństwa pracownikom oraz otoczeniu, na które może mieć wpływ stan osoby wykonującej swoją pracę.
