BLOKADA ALKOHOLOWA. KWESTIE PRAWNE. INSTRUKCJA KROK PO KROKU 

1. Sąd orzekł wobec mnie zakaz prowadzenia pojazdów. Co zrobić, bym mógł mimo to znów prowadzić samochód?

Życie pisze przeróżne scenariusze. Jeżeli został(a) Pan/Pani skazany(a) prawomocnym wyrokiem sądowym, który zawiera także rozstrzygnięcie o orzeczeniu środka karnego w postaci prowadzenia pojazdów mechanicznych (wszelkich albo określonego rodzaju), jest szansa, by odzyskać uprawnienia do kierowania samochodem szybciej, aniżeli wskazuje na to treść orzeczenia. W tym celu warto skorzystać z możliwości prowadzenia pojazdów wyposażonych w blokadę alkoholową. Żeby to jednak zrealizować, trzeba na drodze prawnej skorzystać z instytucji zmiany wykonywania zakazu prowadzenia pojazdów.

2. Zmiana zakazu prowadzenia pojazdów – istota instytucji i przesłanki.

Zasadnicze znaczenie ma dla nas art. 182a § 1 Kodeksu karnego wykonawczego. Stanowi on, iż:

Jeżeli zakaz prowadzenia pojazdów był wykonywany przez okres co najmniej połowy orzeczonego wymiaru, a w przypadku zakazu prowadzenia pojazdów orzeczonego na podstawie art. 42 przedstawiciel skazanego § 3 lub 4 Kodeksu karnego przez okres co najmniej 10 lat, sąd może orzec o dalszym wykonywaniu tego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową, o której mowa w art. 2 pkt 84 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2020 r. poz. 110, 284, 568, 695, 1087 i 1517), jeżeli postawa, właściwości i warunki osobiste sprawcy oraz zachowanie w okresie wykonywania środka karnego uzasadniają przekonanie, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę nie zagraża bezpieczeństwu w komunikacji (…).

W związku z brzmieniem w/w przepisu, o zmianę zakazu prowadzenia pojazdów mogą się ubiegać osoby skazane, które:

a) są skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwo lub wykroczenie popełnione w związku z prowadzeniem pojazdu i Sąd orzekł względem nich zakaz prowadzenia pojazdów;

b) wykonują ten zakaz już przez okres co najmniej połowy orzeczonego wymiaru, a jeżeli zakaz został orzeczony dożywotnio – przez okres co najmniej 10 lat;

c) prezentują odpowiednią postawę i zachowanie oraz posiadają tego rodzaju właściwości i warunki osobiste, że istnieje przeświadczenie, iż prowadzenie pojazdu przez te osoby nie zagraża bezpieczeństwu w komunikacji.

Należy się Państwu kilka słów wyjaśnienia co do każdej z tych przesłanek.

Ad a)

Ze zmiany zakazu prowadzenia pojazdów może Pan/Pani skorzystać w razie prawomocnego skazania. Wyrok jest prawomocny, gdy już nie przysługuje od niego środek odwoławczy. Można sobie bowiem wyobrazić następującą, teoretyczną sytuację: Sąd wydaje wyrok o zakazie prowadzenia pojazdów na okres 3-letni po upływie przeszło 1,5 roku od dnia zatrzymania prawa jazdy (i przy tym zalicza na poczet środka karnego okres zatrzymania prawa jazdy). Dopóki wyrok się nie uprawomocni, wniosek o zmianę środka karnego jest niedopuszczalny.

Po wtóre, skazanie musi dotyczyć prowadzenia pojazdu po alkoholu. Wyróżnia się tu skazanie w związku z wykroczeniem po użyciu alkoholu (stężenie we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm³), albo skazane w związku z przestępstwem w stanie nietrzeźwości (zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość, bądź też zawartość alkoholu w 1 dm sześciennym wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość). Skoro więc skazanie wyniknęło z prowadzenia pojazdu po alkoholu, o zmianę środka karnego nie mogą się zatem ubiegać kierowcy zakazani np. za przestępstwa: spowodowania wypadku drogowego z art. 177 k.k.; niezatrzymania się do kontroli drogowej z art. 178b k.k.; prowadzenia pojazdu pomimo cofniętych uprawnień z art. 180a k.k.; złamania prawomocnego zakazu sądowego z art. 244 k.k.; oraz za wykroczenia: spowodowania zagrożenia w ruchu drogowym z art. 86 par 1 k.w., czy jazdy bez uprawnień z art. 94 par 1 k.w.

Z uwagi na użycie w art. 182a § 2 i 3 Kodeksu karnego wykonawczego wyrażenia skazany należy przyjąć, że możliwość zmiany sposobu wykonywania środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów uregulowana w komentowanym przepisie nie odnosi się do sprawcy, wobec którego zakaz ten orzeczono jako środek towarzyszący warunkowemu umorzeniu postępowania karnego za przestępstwo prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości.

Ad b)

Środek karny musi być wykonywany przez okres co najmniej połowy orzeczonego wymiaru. W przypadku wykroczenia po użyciu alkoholu Sąd orzeka względem kierowcy środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów na okres od 6 miesięcy do 3 lat. W przypadku skazania za przestępstwo w stanie nietrzeźwości, okres ten wynosi od 3 do 15 lat albo dożywotnio.

Oznacza to, że w sytuacji, gdy wykonuje Pan/Pani orzeczony na okres np. 3 letni środek zakazu prowadzenia pojazdów już przez 18 miesięcy, może się Pan/Pani ubiegać o zmianę środka tego karnego. Trzeba podkreślić, że w przypadku zaliczenia przez Sąd okresu zatrzymania prawa jazdy na poczet orzeczonego środka karnego, przy obliczaniu czasu dotychczasowego wykonywania zakazu uwzględnia się cały ten okres łącznie.

Jeżeli Sąd orzekł o dożywotnim zakazie prowadzenia pojazdów, o zmianę środka karnego można się ubiegać po upływie co najmniej 10 lat wykonywania tegoż zakazu.

Ad c)

O ile przesłanki z pkt a) i b) są stircte formalne, to przy badaniu, czy skazany spełnia grupę przesłanek z pkt c), Sąd dysponuje dość szeroką uznaniowością.

Pod pojęciami użytymi w przywołanym przepisie ustawodawca rozumie takie okoliczności, jak:

• zachowanie się sprawcy po popełnieniu czynu zabronionego,

• realizacja nałożonych nań obowiązków w wyroku (a zatem uiszczenie np. świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej, zapłaty zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na rzecz pokrzywdzonego, raportowanie z okresu próby itd.),

• tryb życia w okresie, w którym wykonywany jest środek karny (a więc np. pracowitość, wystrzeganie się nadużywania alkoholu itp.)

• przestrzeganie porządku prawnego w w/w okresie.

Powyższe przesłanki określa się mianem prognozy kryminologicznej. Należy przy tym podkreślić, iż zgodnie z utrwalonym orzecznictwem oraz poglądami doktryny, Sąd ocenia postawę, właściwości i warunki osobiste skazanego w dotychczasowym okresie wykonywania środka karnego. Dla przytoczonej oceny nie powinien mieć zatem znaczenia sposób życia sprawcy sprzed przestępstwa, a nawet okoliczności, w których czyn popełniono czy społeczny jego odbiór, aczkolwiek dwie ostatnie kwestie są w doktrynie przedmiotem dyskusji.

3. Wniosek do Sądu. Postępowanie w przedmiocie zmiany środka karnego.

Ażeby skorzystać z dobrodziejstwa zmiany środka karnego i w konsekwencji prowadzić samochód wyposażony w blokadę alkoholową, należy złożyć odpowiedni wniosek. Wniosek kieruje się do Sądu, który wydał wyrok skazujący.

W celu korzystnego dla Pana/Pani rozstrzygnięcia, a w związku z tym w celu prawidłowego skonstruowania wniosku o zmianę środka karnego, bez wątpienia warto zwrócić się po fachową pomoc prawną.

Nasza firma współpracuje w tym zakresie z Kancelarią Radcy Prawnego Konrada Jaeschke mieszczącą się przy ul. Wyszyńskiego 39b w Zamościu.

Kancelaria Radcy Prawnego Konrada Jaeschke świadczy dla swych klientów w omawianym zakresie pomoc polegającą na:

1. Prawidłowym i fachowym sformułowaniu wniosku o zmianę środka karnego;

Wniosek musi spełniać wszelkie warunki formalne przewidziane dla pisma inicjującego postępowanie kierowane do Sądu, zawierać szczegółową i wyczerpującą argumentację przekonującą Sąd, iż klient spełnia wszystkie wymogi, o których mowa była powyżej w pkt 2, zwłaszcza w pkt 2 c), jak również zawierać wyjaśnienie w jakich przede wszystkim celach (zawodowych, rodzinnych itp.) skazany będzie przemieszczał się w tym okresie pojazdem. Innymi słowy z czego wynika u skazanego rzeczywista potrzeba posiadania uprawnień do kierowania pojazdem.

Odpowiednio sformułowany wniosek do więcej niż połowa sukcesu! Dlatego tak ważne jest, by wyszedł spod ręki specjalisty w tej dziedzinie. Wniosek musi być odpowiednio i należycie uzasadniony, zważywszy na fakt, iż Sąd może go rozpoznać na posiedzeniu niejawnym.

Kancelaria Radcy Prawnego Konrada Jaeschke po uprzednim ustaleniu warunków współpracy z klientem, za jego wolą może przygotować wniosek i przesłać na adres klienta nawet bez osobistego kontaktu.

2. Fachowej i rzetelnej reprezentacji na całym etapie postępowania, w tym zastępowaniu skazanego przed Sądem przy wykorzystaniu bogatego doświadczenia procesowego zespołu Kancelarii, indywidualnego podejścia do klienta, zaangażowania, pasji, wnikliwości i pełnego profesjonalizmu.

Niezwykle ważna obok przygotowania umotywowanego w sposób należyty wniosku, jest również fachowa porada prawna, w czasie której klient uzyska wszelkie informacje dotyczące przedmiotowego postępowania, np. o tym, że trzeba liczyć się ze zleceniem przez Sąd sporządzenia wywiadu środowiskowego, o charakterze tego dokumentu i wielu innych aspektach całego postępowania.

Ponadto w przypadku nieuwzględnienia przez Sąd wniosku, trzeba pamiętać, iż od postanowienia tego przysługuje zażalenie do Sądu II instancji. Rozstrzygniecie, które tam zapadnie, zależy od wywiedzionego w sposób fachowy i staranny zażalenia – w tym celu również warto skorzystać z pomocy specjalisty!

4. Zgoda Sądu. Co dalej?

Jeżeli Sąd wyrazi zgodę na zmianę środka karnego na zakaz prowadzenia pojazdów wyposażonych w blokadę alkoholową, prześle odpis wydanego przez siebie prawomocnego postanowienia do właściwego wydziału komunikacji.

Jeżeli zakaz prowadzenia pojazdów orzeczony był w wyroku Sądu na okres 1 roku albo poniżej 1 roku, przed montażem blokady alkoholowej nie musi Pan/Pani ponownie zdawać egzaminu na prawo jazdy.

Jeżeli natomiast w/w zakaz orzeczony był na okres powyżej 1 roku, przed montażem blokady alkoholowej należy zdać ponownie egzamin na prawo jazdy.

W każdym razie niezbędne jest przejście badań lekarskich, psychologicznych oraz kursu reedukacyjnego w zakresie problematyki przeciwalkoholowej i przeciwdziałaniu narkomanii.

Po spełnieniu tych warunków zostanie Panu/Pani wydane nowe prawo jazdy zaopatrzone w kod 69 – uprawniające do prowadzenia pojazdów wyposażonych w blokadę alkoholową.

Ostatnim etapem jest już tylko montaż naszej blokady!

Urządzenie musi być kalibrowane co 12 miesięcy.  Kwestię te regulują przepisy ustawy Prawo o ruchu drogowym: Akt prawny (sejm.gov.pl) 

art. 81 ust. 11 pkt 10 – dodatkowemu badaniu technicznemu podlega pojazd wyposażony w blokadę alkoholową;

art. 81 ust. 12a – badanie techniczne pojazdu wyposażonego w blokadę alkoholową przeprowadza się po przedstawieniu dokumentu potwierdzającego kalibrację blokady alkoholowej, wystawionego przez producenta urządzenia lub jego upoważnionego przedstawiciela, ważnego przez okres 12 miesięcy od dnia wystawienia;

art. 2 pkt 85 – kalibracja blokady alkoholowej to ogół czynności służących wzorcowaniu blokady alkoholowej oraz regulacji tego urządzenia w sposób umożliwiający spełnienie wymagania, o którym mowa w pkt 84;

art. 2 pkt 84 – blokada alkoholowa to urządzenie techniczne uniemożliwiające uruchomienie silnika pojazdu silnikowego i pojazdu szynowego, w przypadku gdy zawartość alkoholu w wydychanym przez kierującego powietrzu wynosi co najmniej 0,1 mg alkoholu w 1 dm³.,